Doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chiếm hơn 90% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam. Trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động, họ cần những chính sách hỗ trợ đến doanh nghiệp thiết thực để giảm chi phí, tiếp cận vốn và duy trì hoạt động ổn định.
Bài viết này sẽ cùng bạn tìm hiểu 07 chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nổi bật theo Nghị quyết 198, bao gồm các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp về thuế, tín dụng, đào tạo và chuyển đổi số. DTAX sẽ giúp bạn hiểu rõ cách áp dụng những chính sách này để tuân thủ đúng quy định, tối ưu nguồn lực và phát triển bền vững.
7 chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nghị quyết 198
07 chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ theo Nghị quyết 198
Nghị quyết 198/2025/QH15 ban hành các chính sách hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển, giảm gánh nặng chi phí, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh. Dưới đây là 07 chính sách nổi bật.
Hỗ trợ thuế, phí, lệ phí
Theo Khoản 04 Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15, doanh nghiệp nhỏ và vừa được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu. Đây là chính sách hỗ trợ doanh nghiệp giúp giảm gánh nặng tài chính trong giai đoạn khởi nghiệp và ổn định hoạt động kinh doanh.
Chính sách ưu đãi thuế, phí và lệ phí đi kèm:
Chấm dứt thu lệ phí môn bài kể từ ngày 01/01/2026.
Miễn thu phí và lệ phí khi doanh nghiệp phải cấp lại hoặc cấp đổi giấy tờ do thay đổi cơ cấu tổ chức theo quy định pháp luật.
Ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu dự án
Theo Điều 11 Nghị quyết 198/2025/QH15, các gói thầu xây lắp, mua sắm hàng hóa và gói thầu hỗn hợp sử dụng ngân sách nhà nước có giá trị không quá 20 tỷ đồng được ưu tiên dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chính sách hỗ trợ này giúp các doanh nghiệp tiếp cận cơ hội tham gia vào các dự án mua sắm công, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và minh bạch.
Đối tượng được ưu tiên: Doanh nghiệp do thanh niên, phụ nữ, người khuyết tật hoặc đồng bào dân tộc thiểu số làm chủ, cùng với doanh nghiệp hoạt động tại miền núi, biên giới và hải đảo, được ưu tiên xét chọn trong quá trình đấu thầu.
Cung cấp miễn phí phần mềm kế toán, DTAX, thuế
Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, Nhà nước bố trí kinh phí để cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Chính sách này nhằm giảm chi phí vận hành và nâng cao năng lực quản trị tài chính – kế toán cho các đơn vị trong giai đoạn chuyển đổi số.
Hỗ trợ phần mềm kế toán miễn phí: Doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh được sử dụng phần mềm kế toán và hệ thống quản lý tài chính dùng chung do Nhà nước cung cấp.
Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ mới thông qua các chính sách ưu đãi:
Được trích tối đa 20% thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp để lập quỹ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Chi phí cho hoạt động R&D được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, với mức khấu trừ 200% chi phí thực tế.
Hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh
Theo Điều 7 Nghị quyết 198/2025/QH15, Nhà nước triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc thuê đất, thuê mặt bằng sản xuất.
Địa phương sử dụng ngân sách để đầu tư và hỗ trợ xây dựng hệ thống hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ.
Nội dung hỗ trợ: Thu hồi đất, bồi thường, tái định cư, đầu tư hạ tầng giao thông, cấp điện, cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải, thông tin liên lạc.
Chủ đầu tư hạ tầng phải dành một phần diện tích đất có hạ tầng hoàn thiện cho doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp công nghệ cao khu vực tư nhân thuê hoặc thuê lại.
Tài sản hình thành từ vốn hỗ trợ đầu tư không áp dụng quy định về quản lý và sử dụng tài sản công.
Đối với khu công nghiệp hoặc cụm công nghiệp thành lập mới sau khi Nghị quyết 198/2025/QH15 có hiệu lực, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải xác định quỹ đất tối thiểu 20 ha cho mỗi khu hoặc 5% tổng diện tích đất công nghiệp trên địa bàn để bố trí cho doanh nghiệp nhỏ, khởi nghiệp sáng tạo thuê.
Doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp công nghệ cao được giảm tối thiểu 30% tiền thuê lại đất trong 5 năm đầu kể từ ngày ký hợp đồng thuê với chủ đầu tư hạ tầng.
Khoản giảm này được Nhà nước hoàn trả cho chủ đầu tư theo quy định của Chính phủ.
Hỗ trợ thuê nhà, đất là tài sản công
Theo Điều 8 Nghị quyết 198/2025/QH15, Nhà nước triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo được thuê nhà, đất là tài sản công chưa sử dụng hoặc không sử dụng tại địa phương nhằm mở rộng sản xuất, phát triển công nghệ và đổi mới mô hình kinh doanh.
Đối tượng: Doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.
Quy định quản lý và cho thuê
Thẩm quyền: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể về danh mục tài sản công cho thuê, mức hỗ trợ, tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp, hình thức hỗ trợ và thủ tục thực hiện.
Công khai thông tin: Danh mục tài sản công được công khai trên cổng thông tin điện tử địa phương để doanh nghiệp dễ dàng tra cứu và đăng ký thuê.
Chính sách ưu đãi hỗ trợ vay vốn
Theo Điều 9 Nghị quyết 198/2025/QH15, Nhà nước triển khai nhiều chính sách hỗ trợ tài chính và tín dụng nhằm giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, thúc đẩy hoạt động đầu tư, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.
Hỗ trợ Lãi suất Vay vốn
Doanh nghiệp nhỏ và vừa được hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn.
Điều kiện: Thực hiện dự án xanh, tuần hoàn, hoặc áp dụng bộ tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị).
Chức năng chính của chính sách Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ:
Cho vay các doanh nghiệp nhỏ và vừa;
Cho vay khởi nghiệp;
Tài trợ vốn ban đầu cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo, dự án xây dựng vườn ươm;
Đầu tư vào các quỹ đầu tư địa phương, quỹ đầu tư tư nhân để tăng nguồn cung vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo;
Tiếp nhận và quản lý nguồn vốn vay, tài trợ, viện trợ, đóng góp, ủy thác của các tổ chức, cá nhân để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Hỗ trợ Nâng cao Năng lực Quản trị Doanh nghiệp và Chất lượng Nguồn Nhân lực
Các chính sách hỗ trợ được quy định tại Điều 13 Nghị quyết 198/2025/QH15 nhằm cải thiện năng lực điều hành và chất lượng nguồn nhân lực:
Chương trình Đào tạo Lãnh đạo cấp cao
Mục tiêu: Triển khai Chương trình đào tạo bồi dưỡng 10.000 Giám đốc Điều hành đến năm 2030.
Dịch vụ Tư vấn Đào tạo Miễn phí
Đối tượng: Doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.
Nội dung: Nhà nước cung cấp miễn phí dịch vụ tư vấn pháp lý và đào tạo chuyên sâu.
Lĩnh vực: Quản trị doanh nghiệp, kế toán, thuế, nhân sự.
Đối tượng nào được hưởng chính sách hỗ trợ?
Các chính sách này áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, thương mại và dịch vụ. Đối tượng được xác định theo tiêu chí lao động, doanh thu và vốn, khuyến khích doanh nghiệp mới, khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp vùng khó khăn phát triển bền vững.
Doanh nghiệp vừa và nhỏ là gì?
Theo quy định, doanh nghiệp vừa và nhỏ là các doanh nghiệp có quy mô thấp hơn doanh nghiệp lớn, được phân loại dựa trên số lượng lao động, vốn điều lệ hoặc doanh thu hằng năm. Việc phân loại này được áp dụng riêng cho từng ngành nghề kinh doanh, bảo đảm tính phù hợp và công bằng trong quản lý.
Tiêu chí xác định doanh nghiệp
Theo Điều 5 Nghị định 80/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp vừa và nhỏ được phân loại dựa trên các tiêu chí chính gồm: số lượng lao động tham gia bảo hiểm xã hội, doanh thu hằng năm và tổng nguồn vốn. Các tiêu chí này áp dụng riêng cho từng lĩnh vực sản xuất, thương mại và dịch vụ để đảm bảo phù hợp với đặc thù từng ngành.
Doanh nghiệp siêu nhỏ
Lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng: Sử dụng không quá 10 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội. Doanh thu hoặc tổng vốn của năm không vượt quá 3 tỷ đồng.
Lĩnh vực thương mại và dịch vụ: Sử dụng không quá 10 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội. Tổng doanh thu của năm không quá 10 tỷ đồng hoặc tổng vốn không quá 3 tỷ đồng.
Doanh nghiệp nhỏ
Lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng: Sử dụng không quá 100 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội. Doanh thu không vượt 50 tỷ đồng hoặc tổng vốn không quá 20 tỷ đồng/năm.
Lĩnh vực thương mại và dịch vụ: Sử dụng không quá 50 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội. Doanh thu không vượt 100 tỷ đồng hoặc tổng vốn không quá 50 tỷ đồng.
Doanh nghiệp vừa
Lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng: Sử dụng không quá 200 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội. Doanh thu không quá 200 tỷ đồng hoặc tổng vốn không quá 100 tỷ đồng.
Lĩnh vực thương mại và dịch vụ: Sử dụng không quá 100 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội. Doanh thu không vượt 300 tỷ đồng hoặc tổng vốn không quá 100 tỷ đồng.
Mục tiêu của chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ
Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tập trung vào việc giảm gánh nặng tài chính, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển bền vững. Thông qua các biện pháp hỗ trợ toàn diện, Nhà nước hướng tới mục tiêu giúp doanh nghiệp nhỏ mở rộng quy mô, tiếp cận công nghệ mới và khai thác hiệu quả các thị trường trong và ngoài nước.
Theo Nghị quyết 198/2025/QH15 và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), có hiệu lực từ ngày 01/10/2025, chính sách ưu đãi được thiết kế nhằm:
Giảm chi phí thuế và hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Gia tăng khả năng sinh lợi.
Thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.
Trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động, các chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ vốn trở thành công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, mở rộng đầu tư và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.
Các câu hỏi thường gặp về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ
Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ bao gồm những lĩnh vực nào?
Chính sách tập trung vào thuế, đất đai, vay vốn, đào tạo, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giúp doanh nghiệp nhỏ mở rộng quy mô và tăng sức cạnh tranh. Đồng thời thúc đẩy nông nghiệp sạch, công nghiệp chế biến, dịch vụ công nghệ cao và hợp tác công tư hướng tới phát triển bền vững.
Doanh nghiệp cần điều kiện gì để được hưởng hỗ trợ từ Nhà nước?
Điều kiện hưởng chính sách hỗ trợ dựa trên tiêu chỉ số lao động, doanh thu, vốn, lĩnh vực và khu vực hoạt động. Doanh nghiệp phải đăng ký hợp pháp và đáp ứng quy định. Hồ sơ cần chứng minh đủ điều kiện để được hưởng ưu đãi về thuế, vốn, đất và tư vấn hỗ trợ.
Doanh nghiệp cần liên hệ cơ quan nào để triển khai?
Các Bộ ngành như Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Công Thương cùng chính quyền địa phương chịu trách nhiệm thực thi chính sách. Doanh nghiệp nên liên hệ phòng thương mại, trung tâm hỗ trợ hoặc truy cập cổng thông tin chính phủ để cập nhật hướng dẫn và thủ tục hưởng ưu đãi.
Doanh nghiệp có thể tận dụng chính sách này như thế nào?
Doanh nghiệp nhỏ cần tận dụng các chính sách hỗ trợ như vay vốn, miễn thuế, thuê đất ưu đãi để đầu tư công nghệ, mở rộng quy mô. Dịch vụ tư vấn quản trị và chuyển đổi số giúp tối ưu hóa hoạt động, gia tăng lợi nhuận. Hỗ trợ tiếp cận đất đai và ưu đãi mua sắm công mở ra cơ hội tham gia hợp đồng lớn. Việc khai thác hiệu quả các chính sách này là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
Tổng kết.
Tóm lại, Nghị quyết 198 là chính sách hỗ trợ toàn diện về tài chính, tín dụng và nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa đổi mới sáng tạo, tăng trưởng bền vững. Để tối ưu hóa lợi ích từ các chính sách ưu đãi về thuế, doanh nghiệp cần liên hệ DTAX để được hỗ trợ tuân thủ và phát triển hiệu quả tài chính.